Spotkanie z dr Heleną Datner

Żydowskie Muzeum Galicja na spotkanie z dr Heleną Datner, współautorką książki Zagłada Białegostoku i Białostocczyzny. Notatki dokumentalne.

Prowadzenie: Jacek Stawiski

„Płyną te opowieści ociekające krwią, tonące w męce ludzkiej, które od paru lat stały się mą karmą codzienną, moim zawodem, celem życiowym. Kiedy ja to wszystko opracuję, przekażę tym, co po nas, nawet gdyby nie chcieli słuchać…?” – Szymon Datner

Szymon Datner – antropolog, historyk, dokumentalista, nauczyciel, pisarz, kompozytor, syjonista, partyzant, lider społeczności żydowskiej przed wojną, w czasie wojny i po wojnie, pełniący wiele różnych ról w instytucjach żydowskich i polskich zajmujących się problematyką żydowską, zeznawał w powojennych procesach w Niemczech rozliczających zbrodnię Holokaustu, publicznie domagał się w Polsce bezpieczeństwa dla Żydów ocalałych z Zagłady i przeciwstawiał się powojennym mordom na Żydach, związany najmocniej z Krakowem, Białymstokiem i Warszawą.

Dzieło jego życia w książce „Zagłada Białegostoku i Białostocczyzny. Notatki dokumentalne” (ŻIH 2024) przybliża dr Helena Datner, jego córka – socjolożka, historyczka, naukowczyni badająca społeczną historię Żydów w Polsce XIX i XX wieku oraz zjawisko antysemityzmu (historycznie i współcześnie), autorka książek i wyboru dokumentów o XIX-wiecznej inteligencji żydowskiej w Warszawie, żydowskich domach dziecka po wojnie, o świadomości społecznej w Polsce dotyczącej Zagłady Żydów i jej stanie tuż po wojnie. Współautorka koncepcji powojennej części stałej wystawy w Muzeum Polin (do momentu cenzurowania ekspozycji przez ówczesne władze polityczne). Liderka społeczności żydowskiej; była pierwszą kobietą pełniącą rolę przewodniczącej Gminy Żydowskiej w Warszawie, często pierwszą osobą, z którą kontaktowały się osoby chcące odnaleźć w sobie swą żydowską tożsamość. Jako dyrektorka Centrum Edukacyjnego Kultury Żydowskiej (Joint) prowadziła seminaria dla lokalnych społeczności żydowskich w Polsce.